Buillardosh mashina metall varaqalarni, plastinkalarni yoki profillarni burchakli shakllarga, egri chiziqlarga yoki murakkab geometrik shakllarga o'zgartirish uchun ishlatiladigan ko'p maqsadli sanoat vositasidir. U avtomobil, kosmik sanoatdan tortib qurilish va mebel ishlab chiqarishgacha bo'lgan turli sohalarda muhim o'rin tutadi. Yuqori vosita (punch) va pastki vosita (matritsa) o'rtasida joylashtirilgan ishchi qisimning kuch ta'siriga asoslanib ishlaydigan bu mashinalar, materialni sindirish yoki uning tuzilishini buzmasdan nazorat qilinadigan deformatsiya qilish uchun mexanik, gidravlik, pnevmatik yoki servo elektr quvvatidan foydalanadi. Bending jarayonini boshqaruvchi asosiy parametrlarga egilish burchagi, egilish radiusi, material qalinligi va cho'zilish kuchlanishi kiradi. Bu parametrlar esa mashina turini, vositalarni va zarur bo'lgan kuchni tanlashga ta'sir qiladi. Mexanik buillardosh mashinalar flyuveler va slyuzlar yordamida ishlaydi va oddiy egilishlarni past o'rta hajmdagi ishlab chiqarish uchun mos keladi. Ular shuningdek, oddiy po'lat va alyuminiy kabi materiallar uchun tezkor ishlash va arzon narx imkonini beradi. Gidravlik buillardosh mashinalar esa ishlov berilayotgan material bo'ylab barqaror kuch ta'minlaydi va shu sababli murakkab egilishlarni va qalin materiallarni (50 mm gacha) qayta ishlash uchun mos keladi. Zamonaviy servo elektr modellar esa gidravlik tizimlarning aniqligini va elektr dvigatellarining energiya tejash imkonini birlashtiradi. Bu esa aviatsiya komponentlarini ishlab chiqarish kabi yuqori aniqlik talab qilinadigan sohalarda dasturiy boshqaruv imkonini beradi. Vositalar—punchlar va matritsalar—buillardosh mashinaning ishlash samaradorligi uchun muhim ahamiyatga ega bo'lib, ular ishlov beriladigan material va kerakli shaklga mos holda loyihalangan. Burchakli egilishlar uchun V-shaklli matritsalar ishlatiladi. Ular turli qalinlikdagi materiallarni qayta ishlash uchun turli o'lchamdagi teshiklarga ega. Radiusli matritsalar esa materiallarning yorilishini oldini olish uchun aniq radiusli egilishlarni hosil qiladi. Zamonaviy buillardosh mashinalarda ko'pincha operatorlar egilish ketma-ketligi, burchaklar va vosita almashtirishni dasturlash imkonini beruvchi CNC (kompyuterli sonli boshqaruv) tizimlari integratsiya qilingan bo'ladi. Bu esa sozlash vaqtini qisqartiradi va muhim dasturlar uchun ±0,1° ichida takrorlanishni kafolatlaydi. Yorug'lik panellaridan, halokatli to'xtatish tugmachalaridan va ikkita qo'l bilan boshqarish tizimlaridan iborat xavfsizlik xususiyatlari operatorlarni mexanizmlar orasiga qo'l tushib qolish va uchib ketayotgan zararli materiallardan himoya qilish uchun zarur hisoblanadi. Avtomobil ishlab chiqarishda buillardosh mashinalar ramka komponentlarini, eshik ramkalarni va chiqish quvurlarini shakllantirishda qo'llaniladi. Qurilish sohasida esa ular tsement po'lat nurlarni va tom panelarini hosil qilishda, mebel ishlab chiqarishda esa stullar va stollar uchun metall ramkalarni yasashda qo'llaniladi. Juda yupqa metall varaqalarni (0,1 mm) qalin plastinkalargacha (100 mm dan ortiq) qayta ishlash imkonini beruvchi buillardosh mashinalar metall ishlov berish sohasida beqiyos o'rin tutadi. Eng ilg'or modellar ishlov berilayotgan materialni aniq pozitsiyalash uchun orqa o'lchovlar, uzun ishlov berilayotgan materiallarda vosita og'ishini kompensatsiya qiluvchi tizimlar hamda materialni egilgandan keyin dastlabki shakliga qaytish tendentsiyasini (springback) bashorat qiluvchi simulatsiya dasturlarini o'z ichiga oladi. Bu esa operatorlarga parametrlarni oldindan sozlash imkonini beradi. Shuningdek, energiya tejash hamda barqaror rivojlanishga e'tibor qaratilayotgan bugungi kunda regenerativ dvigatellarga ega energiya tejovchi buillardosh mashinalar keng tarqalmoqda. Bu esa elektr energiyasidan tejashni ta'minlab, ishlash samaradorligini saqlab turadi. Xalqaro standartlar (masalan, ISO 12100 — mashinalarning xavfsizligi va EN 12625 — metall varaqalarni buillardosh mashinalar) bilan moslik esa bu vositalar xalqaro miqyosda xavfsizlik va ishlash me'yoriga javob berishini kafolatlaydi hamda ularni turli madaniy va sanoat sohalari uchun moslashtirilgan holda foydalanish imkonini beradi.
03
Jun
03
Jun
03
Jun
03
Jun
EN
